۱۳۹۹-۰۴-۱۳، ۰۳:۰۹ ب.ظ
این روزها با شیوع ویروس کرونا، ضدعفونی کردن محیط خانه یکی از دغدغههای اصلی افراد شده که راهکارهای مهم را ارائه می دهیم. این روزها دغدغه افراد پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا است، یکی از دغدغههای مهم افراد نیز تمیز و ضدعفونی کردن سطوح مختلف خانه است.در شرایط مثل الان که ویروس کرونا به شدت شیوع پیدا کرده است، بعد از مراجعه به خانه اولین اقدامی که لازم است انجام شود ضدعفونی کردن وسایلی است که با خود به همراه داریم.
مواد غذایی که از سوپرمارکت و یا فروشگاههای زنجیرهای خریداری میکنید در معرض آلودگی و میکروب قرار دارد، بعد از خرید بستههای موادغذایی مثل ماکارونی، بطری شیر، رب گوجه و … را با یک دستمال آغشته به مواد ضدعفونی، تمیز کنید و بعد در یخچال و کابینت قرار دهید.
میوه و سبزیجات را نیز قبل از قرار دادن در یخچال شسته و ضدعفونی کنید، زیرا محیط سرد و تاریک یخچال و فریزر محل خوبی برای ماندگاری ویروس کرونا است.
ترکیبات ضدعفونی کننده پیشنهادی
برای ضدعفونی کردن سطوح میتوانید از این ترکیبات استفاده کنید، یک فنجان وایتکس را در با ۵ فنجان آب مخلوط کنید، محلول را روی سطح اسپری کنید و با یک دستمال تمیز فقط به صورت رفت روی سطح بکشید و سطح را ضد عفونی کنید.
دقت کنید اصلا نباید به صورت رفت و برگشت بکشید. دستمال را بعد از استفاده در هر سطح با همین محلول بشویید و برای سطوح دیگر استفاده کنید، رطوبتی که از محلول ضدعفونی روی سطح باقی میماند را با دستمال خشک نکنید، اجازه دهید خود به خود خشک شود.
محلولهای ضدعفونی کننده سطوح با آب گرم یا سرد ترکیب شوند؟
دقت کنید که محلول حتما باید با آب سرد درست شود و نه آب گرم، آب گرم خاصیت گندزدایی و ضدعفونی محلول را از بین میبرد.
حمام و سرویس بهداشتی باید مرتب ضدعفونی شوند، روشویی دستشویی، توالت فرنگی در تماس مستقیم با افراد هستند، بنابراین باید تمیز و ضدعفونی شوند.
برای ضدعفونی کردن حمام و سرویس بهداشتی میتوانید از شویندههای مخصوص سرویس بهداشتی استفاده کنید. تمیز و ضد عفونی کردن دیوار و کاشیها، کف و سردوش فراموش نشود.
ضدعفونی کردن دربهای ورودی فراموش نشود
دستگیره درب خانه را حتما تمیز کنید، دستگیره درب ورودی یکی دیگر از مرکزهای اصلی ویروس کرونا در محیط منزل است.
ضرورت ضدعفونی کردن آشپزخانه
آشپزخانه یکی دیگر از مکانهایی است که ممکن است ویروس کرونا در آن گسترش یابد. هر سطحی که در حین پخت غذا لمس میشود، میتواند ویروس را منتقل کند؛ بنابراین حتماً همه وسایل آشپزخانه (ظروف، قاشق و چنگال، لیوان و موارد دیگر) و میز ناهارخوری را باید به طور مرتب با مواد ضدعفونی کننده تمیز کرد.
سطل زبالهها محله تجمع ویروس کرونا
سطل زباله را مرتب خالی کنید و سطل را نیز ضدعفونی کنید، سعی کنید با لباسهای بیرون روی تخت و یا مبل نشینید، برای ضدعفونی کردن خانه از مواد شوینده آنتی باکتریال استفاده کنید.
شستشوی ملحفه ها، روتختی و روبالشیها را فراموش نکنید، زیرا این مکانها بهترین محل برای زندگی ویروسهاست.
ویروس ها موجودات زنده به حساب نمیآیند و برای تکثیر و عفونت زایی باید حتما در بدن یک موجود زنده دیگر تکثیر شوند. با این حال ویروس ها در محیط خارج از بدن موجود زنده قادر هستند چند ساعت به حالت نیمه فعال وجود داشته باشند.
بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی ساختار ویروس های خانواده کرونا مانند SARS، MERS و ویروس کرونای جدید COVID19، نشان داده شده است که لایه خارجی ویروس که به نام کپسید نامیده میشود از جنس چربی است. این به آن معناست که موادی که قادر به حل کردن چربی در خود میباشند میتوانند این ویروس را نیز در خود حل کرده و از بین ببرند.
ویروس کرونا از جنس چربی است!
ویروس کرونا به دلیل وجود همین لایه چربی، وزن نسبتا سنگینی نسبت به ویروس های دیگر داشته و بنابراین به جای معلق بودن در هوا، بر روی زمین و سطوح مختلف مینشیند. میزان ماندگاری ویروس بر روی سطوح مختلف، متفاوت است ولی به طور کلی بیشترین مدت زمان باقی ماندن ویروس کرونا بر روی سطوح صاف و یکنواخت به ویژه استیل و سینک آشپزخانه و کمترین مدت زمان ماندگاری ویروس بر روی سطوح متخلخل مانند پارچه است.
ضد عفونی کردن دست ها مهمترین قسمت پیشگیری است!
شستشو بدن و به ویژه دست ها و صورت با آب و صابون به مدت 20 ثانیه مهمترین روش مبارزه و پیشگیری با ویروس کرونا است. در کنار آب و صابون، سازمان بهداشت جهانی، استفاده از ژل های ضدعفونی کننده الکلی را نیز پیشنهاده کرده است. ولی چنانچه دست ها به وضوح کثیف هستند باید به جای استفاده از ژل، دست ها را با آب و صابون کاملا شست. علاوه بر آن پوست را میتوان با مالیدن الکل حداقل 60 درصد روی آن یا غوطه ور کردن پوست در الکل، ضد عفونی کرد ولی به دلیل اثرات نامطلوب الکل بر روی پوست این کار توصیه نمیشود.
چه مکان هایی از خانه احتیاج به ضدعفونی کردن بیشتر دارند؟
ضدعفونی کردن و تمیز کردن دو مقوله جدا از یکدیگر هستند. تمیز کردن به معنای پاک کردن آلودگی ظاهری است که الزاما منجر به از بین رفتن میکروب ها نمیشود؛ ولی ضد عفونی کردن، میکروب های موجود بر روی سطوح را از بین میبرد بدون اینکه تاثیری بر آلودگی های ظاهری داشته باشد بنابراین اگر اشیای مورد نظر به وضوح کثیف و یا جرم گرفته هستند، قبل از ضدعفونی کردن آنها باید با آب و صابون یا دترجنت پاک شوند.
مکان اختصاص داده شده به فرد بیمار مثلا اتاق خواب یا حمام اختصاصی وی به منظور به حداقل رساندن تماس فقط در صورت لزوم (و نه به طور مکرر) و به صورت دوره های باید نظافت شود. در صورتی که تنها یک حمام برای استفاده همه اعضای خانواده وجود دارد بهتر است بعد از حمام کردن فرد آلوده، حمام را ضدعفونی کنیم.
مواردی مانند شیرآب، دستگیره در ها به خصوص درسمت خارج، کلید برق، کنترل تلویزیون و بسیاری از وسایل شخصی نظیر موبایل، صفحه کیبورد، کلید ها و یا هدفون نیاز دارند به صورت روزانه ضدعفونی شوند در حالیکه مواردی مثل دیوار ها، سقف یا پرده ها که در تماس کمتری قرار دارند، باید به صورت دوره ای (هر هفته) یا در صورت لزوم ضدعفونی شوند. هنگام تمیز و ضدعفونی کردن سطوح منزل باید از یک جفت دستکش یک بار مصرف استفاده کرده و پس از ضدعفونی کردن آنها را دور انداخت. همچنین بعد از خارج کردن دستکش ها، دست ها باید با آب و صابون شسته شوند.
محلول های سفیدکننده تجاری و تهیه محلول های خانگی برای ضدعفونی کردن سطوح
چند نمونه از محلول های تجاری مورد تایید برای مقابله با آلودگی ویروس کرونا شامل آمونیوم چهارظرفیتی، محلول سدیم هیپوکلریت یا وایتکس خانگی، ترکیبات حاوی هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) و پراکسی استیک اسید هستند.
برای تهیه محلول های سفیدکننده خانگی میتوان به سادگی محلول وایتکس تجاری را با مقدار مشخصی آب رقیق کرده و برای ضدعفونی کردن سطوح و اشیا از آن استفاده نمود. توجه داشته باشید که از این محلول های ساختگی باید فقط برای ضدعفونی کردن سطوح سخت و غیر متخلخل استفاده کرد؛ بنابراین نباید پارچه و لباس ها را با آنها ضدعفونی کرد. همچنین محلول های تهیه شده هر یک به مدت زمان معین (معمولا 10 دقیقه) برای اعمال اثر ویروس کشی خود نیاز دارند. برای این منظور:
میتوان از نسبت 1 به 9 (وایتکس و آب؛ مثلا یک فنجان وایتکس را در 9 فنجان آب حل کنیم) محلول ساختگی به مدت 24 تا 48 ساعت استفاده کرد. و یا
5 قاشق غذاخوری را در یک ظرف با گنجایش 3.75 لیتری آب یا
و یا 4 قاشق غذاخوری را در یک ظرف آب با گنجایش 1 لیتر حل کنیم.
نکات ایمنی در هنگام استفاده از مواد ضدعفونی کننده در خانه
از الکل برای ضد عفونی کردن در مقیاس وسیع استفاده نکنید چرا که ماده ای اشتعال زاست و ممکن است باعث آتش سوزی شود.
الکل مورد استفاده در ضد عفونی کردن سطوح و یا مصارف طبی و پزشکی فقط و فقط اتانول 70 یا 75 درصد میباشد. الکل های صنعتی درصد بیشتری از الکل متانول که به نام الکل چوب نیز شناخته میشود را در ترکیب خود دارند. متانول سمی است و از راه پوست نیز جذب میشود. مسمومیت با متانول عواقب وخیمی مانند نارسایی کلیه ها، نابینایی و مرگ برای فرد دارد.
از ترکیب سفیدکننده های خانگی (وایتکس) با الکل بپرهیزید چراکه باعث تولید ماده ای میشود که به دستگاه عصبی، تنفسی، کبد، کلیه و پوست آسیب میرساند. همچنین از ترکیب سفیدکننده خانگی با آمونیاک بخارات شیمیایی تولید شده که به دستگاه تنفسی آسیب میزند.
هرگز سفیدکننده خانگی را با ترکیب اسیدی مانند سرکه یا جوهر نمک (هیدروکلریک اسید) ترکیب نکند زیرا واکنش حاصل بسیار خطرناک بوده و به چشم ها و سیستم تنفسی آسیب های جبران ناپذیری وارد سازد.
همچنین یک اشتباه متداول ترکیب کردن دو سفیدکننده با یکدیگر است. از آنجایی که شرکت های تولیدکننده مواد شوینده هر یک فرمول خاصی برای ترکیب شیمیایی خود دارند بنابراین ترکیب سفیدکننده های قوی و ضعیف با یکدیگر نیز ممکن است سبب تولید واکنش های شیمیایی خطرناک و تولید بخارات سمی شود.
منبع: گیدادز
مواد غذایی که از سوپرمارکت و یا فروشگاههای زنجیرهای خریداری میکنید در معرض آلودگی و میکروب قرار دارد، بعد از خرید بستههای موادغذایی مثل ماکارونی، بطری شیر، رب گوجه و … را با یک دستمال آغشته به مواد ضدعفونی، تمیز کنید و بعد در یخچال و کابینت قرار دهید.
میوه و سبزیجات را نیز قبل از قرار دادن در یخچال شسته و ضدعفونی کنید، زیرا محیط سرد و تاریک یخچال و فریزر محل خوبی برای ماندگاری ویروس کرونا است.
ترکیبات ضدعفونی کننده پیشنهادی
برای ضدعفونی کردن سطوح میتوانید از این ترکیبات استفاده کنید، یک فنجان وایتکس را در با ۵ فنجان آب مخلوط کنید، محلول را روی سطح اسپری کنید و با یک دستمال تمیز فقط به صورت رفت روی سطح بکشید و سطح را ضد عفونی کنید.
دقت کنید اصلا نباید به صورت رفت و برگشت بکشید. دستمال را بعد از استفاده در هر سطح با همین محلول بشویید و برای سطوح دیگر استفاده کنید، رطوبتی که از محلول ضدعفونی روی سطح باقی میماند را با دستمال خشک نکنید، اجازه دهید خود به خود خشک شود.
محلولهای ضدعفونی کننده سطوح با آب گرم یا سرد ترکیب شوند؟
دقت کنید که محلول حتما باید با آب سرد درست شود و نه آب گرم، آب گرم خاصیت گندزدایی و ضدعفونی محلول را از بین میبرد.
حمام و سرویس بهداشتی باید مرتب ضدعفونی شوند، روشویی دستشویی، توالت فرنگی در تماس مستقیم با افراد هستند، بنابراین باید تمیز و ضدعفونی شوند.
برای ضدعفونی کردن حمام و سرویس بهداشتی میتوانید از شویندههای مخصوص سرویس بهداشتی استفاده کنید. تمیز و ضد عفونی کردن دیوار و کاشیها، کف و سردوش فراموش نشود.
ضدعفونی کردن دربهای ورودی فراموش نشود
دستگیره درب خانه را حتما تمیز کنید، دستگیره درب ورودی یکی دیگر از مرکزهای اصلی ویروس کرونا در محیط منزل است.
ضرورت ضدعفونی کردن آشپزخانه
آشپزخانه یکی دیگر از مکانهایی است که ممکن است ویروس کرونا در آن گسترش یابد. هر سطحی که در حین پخت غذا لمس میشود، میتواند ویروس را منتقل کند؛ بنابراین حتماً همه وسایل آشپزخانه (ظروف، قاشق و چنگال، لیوان و موارد دیگر) و میز ناهارخوری را باید به طور مرتب با مواد ضدعفونی کننده تمیز کرد.
سطل زبالهها محله تجمع ویروس کرونا
سطل زباله را مرتب خالی کنید و سطل را نیز ضدعفونی کنید، سعی کنید با لباسهای بیرون روی تخت و یا مبل نشینید، برای ضدعفونی کردن خانه از مواد شوینده آنتی باکتریال استفاده کنید.
شستشوی ملحفه ها، روتختی و روبالشیها را فراموش نکنید، زیرا این مکانها بهترین محل برای زندگی ویروسهاست.
ویروس ها موجودات زنده به حساب نمیآیند و برای تکثیر و عفونت زایی باید حتما در بدن یک موجود زنده دیگر تکثیر شوند. با این حال ویروس ها در محیط خارج از بدن موجود زنده قادر هستند چند ساعت به حالت نیمه فعال وجود داشته باشند.
بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی ساختار ویروس های خانواده کرونا مانند SARS، MERS و ویروس کرونای جدید COVID19، نشان داده شده است که لایه خارجی ویروس که به نام کپسید نامیده میشود از جنس چربی است. این به آن معناست که موادی که قادر به حل کردن چربی در خود میباشند میتوانند این ویروس را نیز در خود حل کرده و از بین ببرند.
ویروس کرونا از جنس چربی است!
ویروس کرونا به دلیل وجود همین لایه چربی، وزن نسبتا سنگینی نسبت به ویروس های دیگر داشته و بنابراین به جای معلق بودن در هوا، بر روی زمین و سطوح مختلف مینشیند. میزان ماندگاری ویروس بر روی سطوح مختلف، متفاوت است ولی به طور کلی بیشترین مدت زمان باقی ماندن ویروس کرونا بر روی سطوح صاف و یکنواخت به ویژه استیل و سینک آشپزخانه و کمترین مدت زمان ماندگاری ویروس بر روی سطوح متخلخل مانند پارچه است.
ضد عفونی کردن دست ها مهمترین قسمت پیشگیری است!
شستشو بدن و به ویژه دست ها و صورت با آب و صابون به مدت 20 ثانیه مهمترین روش مبارزه و پیشگیری با ویروس کرونا است. در کنار آب و صابون، سازمان بهداشت جهانی، استفاده از ژل های ضدعفونی کننده الکلی را نیز پیشنهاده کرده است. ولی چنانچه دست ها به وضوح کثیف هستند باید به جای استفاده از ژل، دست ها را با آب و صابون کاملا شست. علاوه بر آن پوست را میتوان با مالیدن الکل حداقل 60 درصد روی آن یا غوطه ور کردن پوست در الکل، ضد عفونی کرد ولی به دلیل اثرات نامطلوب الکل بر روی پوست این کار توصیه نمیشود.
چه مکان هایی از خانه احتیاج به ضدعفونی کردن بیشتر دارند؟
ضدعفونی کردن و تمیز کردن دو مقوله جدا از یکدیگر هستند. تمیز کردن به معنای پاک کردن آلودگی ظاهری است که الزاما منجر به از بین رفتن میکروب ها نمیشود؛ ولی ضد عفونی کردن، میکروب های موجود بر روی سطوح را از بین میبرد بدون اینکه تاثیری بر آلودگی های ظاهری داشته باشد بنابراین اگر اشیای مورد نظر به وضوح کثیف و یا جرم گرفته هستند، قبل از ضدعفونی کردن آنها باید با آب و صابون یا دترجنت پاک شوند.
مکان اختصاص داده شده به فرد بیمار مثلا اتاق خواب یا حمام اختصاصی وی به منظور به حداقل رساندن تماس فقط در صورت لزوم (و نه به طور مکرر) و به صورت دوره های باید نظافت شود. در صورتی که تنها یک حمام برای استفاده همه اعضای خانواده وجود دارد بهتر است بعد از حمام کردن فرد آلوده، حمام را ضدعفونی کنیم.
مواردی مانند شیرآب، دستگیره در ها به خصوص درسمت خارج، کلید برق، کنترل تلویزیون و بسیاری از وسایل شخصی نظیر موبایل، صفحه کیبورد، کلید ها و یا هدفون نیاز دارند به صورت روزانه ضدعفونی شوند در حالیکه مواردی مثل دیوار ها، سقف یا پرده ها که در تماس کمتری قرار دارند، باید به صورت دوره ای (هر هفته) یا در صورت لزوم ضدعفونی شوند. هنگام تمیز و ضدعفونی کردن سطوح منزل باید از یک جفت دستکش یک بار مصرف استفاده کرده و پس از ضدعفونی کردن آنها را دور انداخت. همچنین بعد از خارج کردن دستکش ها، دست ها باید با آب و صابون شسته شوند.
محلول های سفیدکننده تجاری و تهیه محلول های خانگی برای ضدعفونی کردن سطوح
چند نمونه از محلول های تجاری مورد تایید برای مقابله با آلودگی ویروس کرونا شامل آمونیوم چهارظرفیتی، محلول سدیم هیپوکلریت یا وایتکس خانگی، ترکیبات حاوی هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) و پراکسی استیک اسید هستند.
برای تهیه محلول های سفیدکننده خانگی میتوان به سادگی محلول وایتکس تجاری را با مقدار مشخصی آب رقیق کرده و برای ضدعفونی کردن سطوح و اشیا از آن استفاده نمود. توجه داشته باشید که از این محلول های ساختگی باید فقط برای ضدعفونی کردن سطوح سخت و غیر متخلخل استفاده کرد؛ بنابراین نباید پارچه و لباس ها را با آنها ضدعفونی کرد. همچنین محلول های تهیه شده هر یک به مدت زمان معین (معمولا 10 دقیقه) برای اعمال اثر ویروس کشی خود نیاز دارند. برای این منظور:
میتوان از نسبت 1 به 9 (وایتکس و آب؛ مثلا یک فنجان وایتکس را در 9 فنجان آب حل کنیم) محلول ساختگی به مدت 24 تا 48 ساعت استفاده کرد. و یا
5 قاشق غذاخوری را در یک ظرف با گنجایش 3.75 لیتری آب یا
و یا 4 قاشق غذاخوری را در یک ظرف آب با گنجایش 1 لیتر حل کنیم.
نکات ایمنی در هنگام استفاده از مواد ضدعفونی کننده در خانه
از الکل برای ضد عفونی کردن در مقیاس وسیع استفاده نکنید چرا که ماده ای اشتعال زاست و ممکن است باعث آتش سوزی شود.
الکل مورد استفاده در ضد عفونی کردن سطوح و یا مصارف طبی و پزشکی فقط و فقط اتانول 70 یا 75 درصد میباشد. الکل های صنعتی درصد بیشتری از الکل متانول که به نام الکل چوب نیز شناخته میشود را در ترکیب خود دارند. متانول سمی است و از راه پوست نیز جذب میشود. مسمومیت با متانول عواقب وخیمی مانند نارسایی کلیه ها، نابینایی و مرگ برای فرد دارد.
از ترکیب سفیدکننده های خانگی (وایتکس) با الکل بپرهیزید چراکه باعث تولید ماده ای میشود که به دستگاه عصبی، تنفسی، کبد، کلیه و پوست آسیب میرساند. همچنین از ترکیب سفیدکننده خانگی با آمونیاک بخارات شیمیایی تولید شده که به دستگاه تنفسی آسیب میزند.
هرگز سفیدکننده خانگی را با ترکیب اسیدی مانند سرکه یا جوهر نمک (هیدروکلریک اسید) ترکیب نکند زیرا واکنش حاصل بسیار خطرناک بوده و به چشم ها و سیستم تنفسی آسیب های جبران ناپذیری وارد سازد.
همچنین یک اشتباه متداول ترکیب کردن دو سفیدکننده با یکدیگر است. از آنجایی که شرکت های تولیدکننده مواد شوینده هر یک فرمول خاصی برای ترکیب شیمیایی خود دارند بنابراین ترکیب سفیدکننده های قوی و ضعیف با یکدیگر نیز ممکن است سبب تولید واکنش های شیمیایی خطرناک و تولید بخارات سمی شود.
منبع: گیدادز